Wifi Troubleshooting

Computer ပြဿနာတွေထဲမှာအမေးများတဲ့တစ်ခုကတော့ WiFi ချိတ်မရတဲ့ပြဿနာပါ။ ဒီနေ့အဲဒီအကြောင်းနဲ့ပါတ်သတ်ပြီး ဖြေရှင်းပုံအဆင့်ဆင့်ပြောပြပါမယ်။

ပထမအဆင့် >> ပြဿနာတတ်တဲ့အပိုင်းကိုရွေးထုတ်ခြင်း

  ပြဿနာဖြစ်ရတဲ့အကြောင်းရင်းသိဖို့က WiFi ချိတ်စက်ပုံအခြေခံကိုသိထားရပါမယ်။ WiFi ချိတ်ဆက်ရာမှာ ပထမဆုံး WiFi လွှင့်ပေးတဲ့ Router/Hot-spot Device ရယ်၊ ချိတ်သုံးမယ့် Phone, Laptop စတဲ့ Device ရယ် ၂ပိုင်းရှိပါတယ်။ Router/Hot-spot ရဲ့လုပ်ငန်းစဉ်က သူ့ဆီကနေ Internet ကိုချိတ်မယ်၊ သူ့ကိုလာချိတ်တဲ့ စက်တွေကိုစီစစ်လက်ခံပြီး IP သတ်မှတ်ပေးမယ်။ Internet Server နဲ့ သုံးမယ့် Device တွေကြားအချက်အလက်သယ်ပို့ပေးမယ်။  ချိတ်တဲ့စက်ကတော့ ရှိနေတဲ့ WiFi လိုင်းတွေလိုက်ရှာမယ်။ ပြီးရင်ရွေးချယ်လိုက်တဲ့ WiFi Network ရဲ့ Router ဆီကို Username, Password ပို့ပေးမယ်။ အဲဒီ Router ကသတ်မှတ်ပေးလိုက်တဲ့ IP ကိုလက်ခံမယ်။
  ဒီတော့ WiFi ပြဿနာတွေထဲမှာ Router ဘက်ကပြဿနာလား၊ ချိတ်မယ့် Device ဘက်ကပြဿနာလားဆိုတာခွဲခြားရပါမယ်။ အလွယ်ဆုံးနည်းကတော့ အခြား စက်တစ်လုံးနဲ့ ချိတ်ကြည့်တာပါပဲ။ လက်ရှိ စက်ကချိတ်မရဘဲ နောက်စက်တစ်လုံးကချိတ်ရတယ်ဆိုရင် ပြဿနာက ဖုန်း/Laptop ဘက်မှာဖြစ်နိုင်ပြီး ဘယ်စက်နဲ့မှချိတ်မရရင်တော့ Router, Hot-spot ဘက်ကပြဿနာပေါ့ဗျာ။
  ဒီ Post မှာ Laptop, Client side ပြဿနာများဆွေးနွေးသွာပါမယ်။
  ပထမဆုံးစစ်ရမှာတော့ WiFi Adapter ဖွင့်ထားမထားပါ။ Phone မှာဆိုရင်တော့ Setting ကဖွင့်ရုံပါပဲ။ Laptop မှာတော့ နဲနဲအဆင့်များပါတယ်။

• Hardware ဖွင့်ပိတ်ခလုပ်ရှိမရှိကြည့်ပါ။ တစ်ချို့စက်တွေမှာ WiFi ဖွင့်ပိတ်ခလုပ်သပ်သပ်ပါပါတယ်။ Indicator မီးလုံးလေးပါပါတတ်ပါတယ်။ တချို့ခလုပ်တွေကဆို ခလုပ်ကို ဘေးတိုက် ၃ ၄ စက္ကန့်လောက်ဆွဲပြီးဖွင့်ရပါတယ်။ အဲလိုခလုက်ပါမပါကြည့်ပါ ပါရင် ဖွင့်ပါ။ မီးလင်းမလင်းကြည့်ပါ။
• နောက်ပိုင်း Laptop တွေမှာ Hardware Button သပ်သပ်မပါတော့ပဲ Keyboard ခလုပ်တွေမှာတွဲထားပါတယ်။ အဲဒီထဲမှာ အများစုက Function Key လို့ခေါ်တဲ့ F1, F2, F3, F4, ..., F12 စတဲ့ Key တွေမှာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီ Key တွေရဲ့ ပေါ်မှာ ပုံကလေးတွေပါတတ်ပါတယ်။ အဲဒီထဲကမှ WiFi ပုံပါတာကိုရှာပါ၊ တွေပြီဆို အများစုက အဲဒီ Key နဲ့ Fn လို့ခေါ်တဲ့ Key နဲ့တွဲနှိပ်ရတာပါ။ (ရှာရှားပါးပါး Fn မပါဘဲနှိပ်ရတာမျိုးလဲရှိနိုင်ပါတယ်။)
• Control Panel က Networking and Sharing Center မှာစစ်ပါ။ ပထမဆုံး အဲဒီက Adapter Setting ထဲမှာ WiFi Adapter ရှိရဲ့လား  Disable လုပ်ထားမိလားစစ်ကြည့်ပါ။ တစ်ကယ်လို့ Adapter Setting မှာ Enable ဖြစ်တယ်ဆိုရင် Network Troubleshooter ကို ဖွင့်စမ်းကြည့်ပါ။ Troubleshooter မှာ Adapter ပိုင်းတွေ Service ပိုင်းတွေစစ်ပေးပါတယ်။
• အဆင်မပြေသေးရင် နောက်တစ်ဆင့်စစ်ရမှာက Driver ပိုင်းပါ။ Driver မရှိတာ၊ မှားနေတာ စသဖြင့်ပါ။ Driver စစ်ရန် Device Manager ကိုသွားပါ။ Driver ပြဿနာရှိရင်တော့ Driver Update ကိုရှာတင်ပေးပါ။
• Driver လဲပြဿနာမရှိဘူးဆိုရင် Service တွေစစ်ရမှာပါ။ အောက်ပါ Service တွေ Enable, Running မှန်မမှန်စစ်ပါ။ တခုခုလွဲနေတာရှိရင် ပြန်ပြင်ပြီး restart လုပ်ကြည့်ပါ။
• Window Update လုပ်ကြည့်ပါ။
• Network Diagnostic Test Run  ပါ။
• ဒီအဆင့်ပြီးလို့မှ Network Adapter မပွင့်သေးဆိုရင် Hardware  ပြဿနာဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ Service ကိုပြကြည့်သင့်ပါတယ်။

BlueScreen ပြဿနာ​​ဖြေရှင်းခြင်း

< p> Computer (Windows) အသုံးပြုသူတိုင်းနီးပါး ဒီပြဿနာ တစ်ချိန်မဟုတ်တစ်ချိန်ကြုံတတ်ကြပါတယ်။ Blue Screen of Death ​ခေါ် BSOD တက်ပြီဆိုရင် ​တော်​တော်များများက ဘာဖြစ်လို့မှန်းလဲမသိသလို ဘယ်လို​ဖြေရှင်းရမယ်ဆိုတာမသိတာများပါတယ်။

Blue Screen ဖြစ်နိုင်တဲ့ အ​ကြောင်းအရင်းအမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။ ဖြစ်တဲ့အ​ကြောင်းအရင်း​ပေါ်လိုက်ပြီး​ဖြေရှင်းနည်းလဲ အမျိုမျိုးရှိပါတယ်။ ဒါ​ကြောင့် ​သေချာပေါက်​ပြေလည်​စေမယ့်​ဖြေရှင်းနည်းဆိုပြီး တစ်ခုထဲ ​ပြောလို့မလွယ်ပါဘူး။ Hardware ပိုင်း​ကြောင့်​ကော Software ပိုင်း​ကြောင့်​ကော ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ Hardware ပိုင်းပြဿနာဆို Windows ပြန်တင်ရင်​တောင် ​ပြေလည်မှာမဟုတ်ပါဘူး။

ဒါ​ကြောင့် BSOD ဖြစ်လာပြီဆိုရင် လုပ်​ဆောင်ရမယ့် အဆင့်ဆင့်ကို အကြမ်းဖျဥ်းရှင်းပြချင်ပါတယ်။

၁။ အချက်အလက်စုပါ။

>p>Blue Screen ​ပေါ်လာပြီဆိုတာနဲ့ပထမဆုံးလုပ်ရမှာ အဲဒီ Screen မှာပါတယ့် Error Code, Error Message ကိုဖတ်ပါ။ (Group မှာတခြားသူ​တွေကို​မေးမယ်ဆိုရင် Screenshot ​လေးပါယူထားလိုက်ပါ။) ပထမဆုံးအကြိမ် ဖြစ်တာဆိုရင် Restart ချပြီး Windows တက်မတက်ကြည့်ပါ။ Windows တက်​သေးတယ်ဆိုရင်၊ System Event Log ကိုဖွင့်ပြီး Blue Screen မတက်ခင်ကဖြစ်တဲ့ Error Message ​တွေကိုရှာဖတ်ပါ။ ​နောက်ပြီးရင် Blue Screen Error Dump File ကို Memory Stick ဖြစ်ဖြစ် အခြားတစ်ခုခုနဲ့ဖြစ်ဖြစ်ကူးယူထားပါ။ (ကျွမ်းကျင်သူဆီကအကူအညီ​တောင်းမယ် ဆိုရင် DxDiag ရဲ့ log ​လေးပါထုတ်ထားရင်ပို​ကောင်းပါတယ်။)  Blue Screen ကတစ်ကြိမ်ဖြစ်ပြီး​နောက်ထပ်မဖြစ်​တော့ရင် အ​ရေးမကြီးတာမျိုးလဲဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ စိတ်ချချင်ရင်​တော့ တစ်ခါ​ပေါ်ရုံနဲ့လဲစစ်​ဆေးသင့်ပါတယ်။

၂။ အ​ကြောင်းအရင်းရှာ​ဖွေခြင်း

ပြဿနာရဲ့ အကြောင်းရင်းကိုရှာဖို့က​တော့ Google မှာ BSOD Code ကိုရိုက်ရှာရုံနဲ့ အ​တော်အတန်ဖြစ်နိုင်​ခြေ​တွေမှန်းလို့ရပါတယ်။ Google မှာမရှာတတ်ရင် Facebook Group ​တွေမှာ ​မေးနိုင်ပါတယ်။ (Group မှာ​မေးဖို့ဆိုရင် မိမိစက်ရဲ့ အချက်အလက် Windows Version, Hardware Info/DxDiag Screenshot/DxDiag Log, Error Code ဘယ်နှစ်ကြိမ်​ပေါ်တယ်၊ ဘာလုပ်​နေရင်း​ပေါ်တတ်တယ်၊ မ​ပေါ်ခင်က ထူးထူးခြားခြား Hardware, Software, Driver စတာ​တွေထည့်သွင်း ပြုပြင်တာရှိမရှိ​ပြောသင့်ပါတယ်။)

BSOD Code သိရရင်​တောင်မှ ဖြစ်ရတဲ့အ​ကြောင်းရင်းကို အတိအကျသိဖို့မလွယ်ပါဘူး။ သို့​သော် အများကြီးထဲမှာမှ အဖြစ်နိုင်ဆုံးကို​ရွေးထုတ်နိုင်မှာပါ။

၃။ မိမိစက်ကိုစစ်​ဆေးခြင်း

Computer Error ​တွေကို စုစည်းလိုက်ရင်​ပြောစရာ ၂မျိုးပဲရှိတယ်။ Software Error လား Hardware Error လားဆိုတာပါပဲ။ ပထမဆုံး Hardware ပြဿနာအချို့ကို ​ပြောပါမယ်။

Hardware ပိုင်းမှာ ဘယ်နေရာကမဆိုပြဿနာဖြစ်နိုင်ပြီး၊ Hardware ပြဿနာအများစုက အသစ်လဲမှရတတ်ပါတယ်။ စစ်​ဆေးဖို့ဆိုတာကလဲ လိုအပ်ရင် တစ်ခုခြင်းဖြုတ်တပ် အသစ်လဲကြည့်ရတာမျိုးပါ။ ဒါ​ကြောင့် Hardware ပြဿနာဆို သာမာန် အသုံးပြုသူတစ်​ယောက်က မိမိဘာသာ​ဖြေရှင်းဖို့ခက်တတ်ပြီး Service ဆိုင်ရဲ့အကူအညီ လိုအပ်တပ်ပါတယ်။ သို့​သော်လဲ Hardware ပြဿနာ​ကြောင့်ဟုတ်မဟုတ် မိမိဘာသာအလွယ်စစ်နိုင်တဲ့အပိုင်း​တွေ ရှိပါ​သေးတယ်။ ဒါ​ကြောင့် အခု ပို့စ်မှာ Hardware ပိုင်း အလွယ်စစ်တဲ့အပိုင်း​လေး​တွေအရင်​ပြောပါမယ်။

1. Overheating - Computer ရုတ်တစ်ရက်​ဖောက်တတ်တဲ့အ​ကောင်း​တွေထဲမှာ Heat တက်တာကို​မေ့ထားလို့မရပါဘူး။ Heat တက်မတက် Computer ကိုလက်နဲ့စမ်းမှန်းတာမျိုးထက် CPU-z လို App မျိုးနဲ့​စောင့်ကြည့်တာပိုတိကျပါတယ်။ Heat တက်ရတဲ့အ​ကြောင်း​တွေက ရာသီဥတုကိုကပူတာ Air-con မသုံးတာ၊ ဖုန်အမှုန်​တွေဝင်တာ၊ Fan မလည်တာ၊ အလွန်အကျွံသုံးတာ (e.g over clocking) စတာ​တွေပါပါတယ်။
2. HDD ပြဿနာ - Computer မှာ BSOD တက်ပြီဆို တခြားဘာမှမစစ်ခင် HDD အရင်စစ်ပါ။ HDD ကို Check-disk လုပ်ရပါမယ်။ HDD တစ်လုံးလုံးစစ်ဖို့ဆို Command Line က​နေ check disk with bad sector scan လုပ်ရပါမယ်။ Bad-Sector နဲ့ File System Error မရှိဘူးဆို ​နောက်အဆင့်​တွေဆက်စစ်ပါ။ Bad sector ရှိ​နေရင် HDD ပျက်​တော့မလားဆိုတာ​ခေါင်းထဲထည့်ထားပြီး အ​ရေးကြီး Data ​တွေ backup လုပ်တာ အသစ်လဲဖို့ပါကြိုစဥ်းစားထားရမှာပါ။
3. RAM ပြဿနာ - ဒါလဲအသစ်လဲကြည့်တာအတိကျဆုံးဆို​ပေမယ့် Memory Diagnosis Test နဲ့လဲ စစ်ကြည့်နိုင်ပါတယ်။

တခြား Hardware ပြဿနာ​တွေက​တော့ စက်ဖွင့်စစ်ရတာများတယ်။ Desktop ဆိုရင်​တော့ ဖွင့်ကြည့်ပြီး ကြိုး​ချောင်တာ၊ RAM အထိုင်မကျတာ၊ စတာ​တွေကြည့်လို့ရပါတယ်။ Power Supply voltage မှန်မမှန်၊ Motherboard စစ်တာ​တွေက​တော့ နဲနဲကျွမ်းကျင်သူလိုပါမယ်။
Hardware ပြီးရင် Software ဆိုင်ရာ​တွေစစ်ပါမယ်။ Software ပိုင်းကိုတစ်ခါထပ်ခွဲရင် ၄ မျိုးထပ်ခွဲလို့ရတယ်။

1. windows မှာပြဿနာဖြစ်တာ
2. Driver ဆိုင်ရာပြဿနာ
3. Other Software ပြဿနာ
4. Virus ပြဿနာတို့ပါ။

Virus ကို​တော့အရင်စစ်တာ​ကောင်းတယ်။ Antivirus ​ကောင်း​ကောင်း တစ်ခုနဲ့ Full Scan လုပ်ပေါ့။ လိုအပ်မယ်ထင်ရင်၊ Malware-byte လိုမျိုးနဲ့ပါထပ်စစ်။ Software ပြဿနာ​တွေက စစ်ရင်းနဲ့ကို ခနခန BSOD ထပ်ရတတ်လို့ Safe-Mode နဲ့ဝင်ပြီးစစ်တာမျိုးလိုအပ်နိုင်တယ်။

Virus ပြဿနာမဟုတ်ရင် Windows ဆက်စစ်ပါ။ Windows က​တော့တိတိကျကျစစ်ဖို့မလွယ်လှဘူး။ လွယ်လွယ်ကူကူစစ်လို့ရမှာက System File Checker စစ်ဖို့ပါ။ ​နောက်တစ်ခုက Windows Update ဆိုင်ရာ၊ တစ်ချို့က Windows Update လုပ်မိလို့ BSOD တက်တယ်။ တစ်ချို့က Windows update လုပ်မှ Error ​ပျောက်တယ်။ ပုံ​သေမှတ်လို့​တော့မရဘူး။

​နောက်တစ်ဆင့်က Driver ပါ။ Driver က အဖြစ်လဲများတယ်၊ အ​ဖြေရှာရတာလဲခက်တယ်။ တစ်ချို့ BSOD ​တွေမှာ Error Message မှာ ပြဿနာဖြစ်တဲ့ Driver နံမည်ပါတစ်ခါထဲပါတယ်။ အဲလိုမဟုတ်ရင်​တော့ ကိုယ့်ဘာသာရှာရမှာ။ Driver နဲ့ပါတ်သတ်ပြီး Device Manager မှာ၊ Event Log မှာ Error ပြတာရှိမရှိကြည့်​ပေါ့။ ​နောက်လတ်တစ်​လော Hardware အသစ် Driver အသစ်တင်မိသလား။ Software တစ်ခုခုတင်မိသလားပြန်စစ်ကြည့်၊ အထူးသဖြင့် Unsigned Driver ​တွေ၊ Driver Update လုက်တဲ့ Software ​တွေ သုံးမိရင်ပိုအ​ရေးကြီးတယ်။ Driver ပြဿနာမတက်ဖို့အ​ရေးကြီးတာက Driver ​တွေကို Official သုံးဖို့ပဲ။ မ​သေချာရင် Windows Driver Verifier သုံးပြီး Unsigned Driver ရှိမရှိရှာသင့်တယ်။ သံသယရှိတဲ့ Driver ​တွေရင်၊ Official Driver ​တွေပြန်တင်​ပေးပါ။ လတ်တစ်​လော Update လုပ်ထားတာဆို Rollback ပြန်လုပ်ကြည့်ပါ။

Windows, Driver, Virus စစ်ပြီးရင်​တော့ Software နဲနဲစဥ်းစား။ အထူးသဖြင့် လတ်တ​လော BSOD မတက်ခင်ကမှ တင်ထားမိတဲ့ Software  ေတွ၊ Registry ပိုင်းဆိုင်ရာပြင်ဆင်မှုတွေ၊ Computer ကို Modified လုပ် Tweak လုပ်တဲ့ Software အထူးသဖြင့် Theme ​ပြောင်းတာ​တွေ၊ Crack ​တွေ၊ System Clean လုပ်တယ်ဆို​ကြေငြာတဲ့ဟာ​တွေ၊ မယုံရတဲ့ဟာ​တွေ​ပေါ့။ နံမည်ရှိပြီးသာ​ပေမယ့် မိမိစက် မိမိ Windows နဲ့မကိုက်တာ​တွေ၊ Heavy Resources သုံးတာ​တွေ၊ Antivirus တစ်ချို့​ကြောင့်လဲဖြစ်တတ်တယ်။

၄။ ​ဖြေရှင်းခြင်း

အဲဒီ​တော့ ပြဿနာ​တွေရင်​တော့ ​တွေတဲ့ပြဿနာရှင်းရုံ​ပေါ့။ ဒါ​တော့အ​ထွေအထူး​ပြောစရာမလိုဘူး။ ရှာမ​တွေ့ရင် မ​သေချာခဲ့ရင်ဘာဆက်လုပ်မလဲ။

1. စောင့်ကြည့်ပါ။ တစ်ခါထဲ​ပေါ်​သေးတာဆို ဘာမှကြီးကြီးမားမားမရှိတာမျိုးလဲဖြသ်တတ်တယ်။ ​စောင့်ကြည့်ပါ။ ​နောက်တစ်ခါဖြစ်ရင် error code, event log ​တွေထပ်ယူ အရင်တစ်​ခေါက်နဲ့တိုက်စစ်၊ ပြဿနာအတွက် အချက်အလက်သစ်​တွေရနိုင်ပါတယ်။
2. System Restore လုပ်ကြည့်ပါ။ ပြဿနာက အရင်ကအ​ကောင်း ခုမှထဖြစ်တာဆို မဖြစ်ခင်ကာလ​လောက်ကို Restore ချကြည့်ပါ။ Restore ချရင် Software နဲ့ Setting, Data အချို့ဆုံးရှုံးနိုင်တာ​တော့သိထားဖို့လိုပါတယ်။
3. စက်ကိုရှင်းလင်းကြည့်ပါ။ Disk cleanup လုပ်ပါ။ မလိုတဲ့ software ​တွေပြန်ဖြုတ်ပါ။ Startup Item ​တွေရှင်း၊ Registry Clean လုက်တာ၊ Disk Defragment လုပ်တာ။ စသဖြင့်​ပေါ့။
4. Update လုပ်ပါ။ Windows Update လုပ်ပါ။ Software ​တွေလဲ မိမိစက်နဲ့ကိုက်​အောင် Update လုပ်ပါ။ Graphic Driver Update, Java, .Net framework, VC++R စတာ ​တွေ update လုပ်ကြည့်ပါ။
5. ကျွမ်းကျင်သူ​တွေဆီကအကြံဥဏ်ယူပါ။ error code အလိုက် Online က Article ​တွေ၊ Facebook Group မှာ​မေးတာ​တွေအပါအဝင်၊ Microsoft forum ​တွေမှာ ​မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
6. Windows ပြန်တင်ပါ။ အ​ဖြေရှာလို့မရ​တော့ဘူးဆိုရင် မိမိ DATA ​တွေ Backup ယူပြီး windows ပြန်တင်တာ Software ပြဿနာ 99%ရှင်းသွားမှာပါ။ Windows တင်တဲ့အခါမှာလဲ၊ တတ်နိုင်သ​လောက် Clean windows, Update ဖြစ်တာတင်ပြီး Driver ကိုလဲ Official သာတင်ပါ။ တင်ပြီးပြီးချင်း Software ​တွေအစုံမတင်​သေးပဲ ခန​တော့​စောင့်ကြည့်ပါ။
7. Windows တင်တာ​တောင်ပြဿနာမရှင်း​သေးရင်​တော့ Hardware ပိုင်း​သေချာစစ်နိုင်​သော Service နဲ့ပြဖို့ သင့်ပါပြီ။

၅။ ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်း၊

BSOD ကအ​ကြောင်းအမျိုးမျိုးနဲ့​ပေါ်နိုင်တာမို့ မဖြစ်အောင်လုံးလုံးကာကွယ်လို့မရနိုင်ပါဘူး။ ဒါ​ကြောင့်

• Hardware, Software ​တွေကို ကိုက်ညီတာ​ရွေးသုံးပါ။ (Heavy Software သုံးရင် CPU, RAM လဲ​ကောင်း​ကောင်းသုံး​ပေါ့။ Hardware ​တွေမြင့်ရင် cooling system, power supply လဲ​ကောင်းတာသုံး​ပေါ့။)
• Power Supply မှန်ပါ​စေ၊ UPS သုံးပါ။
• သန့်ရှင်း​ရေးလုပ်ပါ။ ​လေဝင်​လေထွက်၊ အခန်း​အေး​အောင်ထားပါ။
• Antivirus ​ဆောင်ပါ၊ မလိုပဲ Crack မသုံးပါနဲ့။ မလိုပဲ Software ​တွေအများကြီးမသုံးပါနဲ့။ နံမည်ရှိတာ​တွေဦးစား​ပေးသုံးပါ။ Outdated ​တွေ Source မသိတာ​တွေ တတ်နိုင်သ​လောက်​ရှောင်ပါ။
• System Restore မပိတ်ထားပါနဲ့။ Regular Back-Up လုပ်ပါ။ Event log ​တွေ မလိုပဲမဖျက်ပါနဲ့။
• HDD Health, CPU Temp စတာ​တွေမကြာမကြာစစ်​ပေးပါ။
• Windows Update ကိုသတိနဲ့လုပ်ပါ။ လုံးဝပိတ်ထားတာမျိုးအားမ​ပေးပါ။ ဒါ​ပေမယ့် အ​လောတစ်ကြီးထွက်ထွက်ခြင်းတင်တာထက် ရက်နဲနဲ​လောက်​စောင့် Known Issue ​တွေ၊ သက်ဆိုင်ရာ Knowledge-Based Article ​တွေ​လေ့လာပြီးတင်တာ​ကောင်ပါတယ်။
• Driver ကို Official ပဲသုံးပါ။ အလုပ်လုပ်​နေတဲ့ Driver ​တွေကို မလိုပဲ update လုပ်မ​နေပါနဲ့။ Graphic driver ကလွဲလို့​ပေါ့။
• User Account တစ်ခုထဲမထားပါနဲ့။ မိမိကမကျွမ်းကျင်ရင် Admin Account နဲ့မသုံးပဲ Standard Account နဲ့သုံးပါ။

အကြမ်းဖျဥ်း သ​ဘောတရားအ​တွေးအ​ခေါ်သာ​ရေးတာ​တောင်​တော်​တော်ရှည်သွားတာမို့လုပ်ကိုင်နည်းအ​သေးစိတ်မ​ရေး​တော့ပါ။ ဒီပို့စ်ထဲမှာပါတဲ့ test ​တွေပဲစုပြီး တစ်ပို့စ်ထပ်တင်​ပေးပါမယ်။

Task Manager

Title : Task Manager

Level : Basic

Importance : Must Know


Task Manager ကတော့ Computer User တိုင်းသိထားသင့်တဲ့အရာတစ်ခုပါ။ ဘာလိုလဲဆိုတော့ Computer မှာပြဿနာတစ်ခုခုဖြစ်ရင် Task Manager က အများကြီးအကူအညီပေးနိုင်လို့ပါ။ အထူးသဖြင့် စက် Hang တဲ့အခါ၊ Explorer မှာ Error တက်တဲ့အခါ တို့မှာအထူးအသုံးဝင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် Task Manager နဲ့ပါတ်သတ်တဲ့အခြေခံအချက်တွေကိုလေ့လာနိုင်ဖို့ တင်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။ (ယခု Post မှာ Window 7 ရဲ့ Task Manager ပုံဖြစ်ပါတယ်။ Window 10 မှာပါတဲ့ Task Manager ကအနဲငယ်ကွာခြားပေမယ့် အခြေခံသဘောတရားကတော့အတူတူပဲဖြစ်ပါတယ်။)

 Task Manager ကိုဘယ်လိုဖွင့်မလဲ။

1.   Taskbar ပေါ်လွတ်တဲ့နေရာကို Right Click နှိပ်ပါ၊ ပေါ်လာတဲ့ Context Menu မှ Task Manager ကိုရွေးပေးပါ။
2. Ctrl+Shift+Esc တွဲနှိပ်ပါ။ စက် Hang နေတဲ့အခါမျိုးမှာအရမ်းအသုံးဝင်တဲ့ Shortcut ပါ။ (Windows XP ဆိုရင်တော့ Ctrl+Alt+Del တွဲနှိပ်ရတယ်လို့လူသိများပါတယ်။)

Task Manager ကဘာအလုပ်လုပ်တာလဲ။

Task Manager တစ်ခုထဲမှာ လုပ်ဆောင်ချက်တွေတော်တော်များများပါပါတယ်။

1.   ပထမဆုံး Tab ကတော့ Application/Task တွေလက်ရှိဖွင့်ထားတာတွေ Run နေတာတွေကိုပြပေးပါတယ်။ (Background App/System Tray က Program တွေတော့မပါဝင်ပါဘူး) တကယ်လို့  Hang နေတဲ့ Program Non-Responsive ဖြစ်နေတဲ့ Program တွေရှိရင်ဒီကနေ End Task ကိုရေးပြီးပိတ်လို့ရပါတယ်။ အခြားလုပ်ဆောင်ချက်တွေကတော့ Task တစ်ခုချင်းကို Right click နှိပ် go to process ကိုရွေးပြီးရဲ့ အဓိက Process ကို သွားစစ်လို့ရပါတယ်။
2.   ဒုတိယ Process Task ကတော့ပိုပြီးအသေးစိတ်ကျပါတယ်။ လက်ရှိဖွင့်ထားတဲ့ Program တွေကော၊ Background/System tray က App တွေကော၊ System Software တွေကော၊ Service တွေနဲ့ပါတ်သတ်တဲ့ process တွေအကုန်ပြပေးနိုင်ပါတယ်။ System Process တွေကတော့စစခြင်းမပြပါဘူး။ Show Process for All User ဆိုတာကိုနှိပ်ပြီးခေါ်မှပြပေးမှာပါ။ အဲလိုခေါ်ဖို့အတွက် Admin Privileged လိုပါတယ်။
     ဒီ Tab မှာတော့ Process အားလုံးရဲ့ နံမည်၊ သူ့ရဲ့  Property, CPU ဘယ်လောက်၊ RAM ဘယ်သုံးတယ်ဆိုတာတွေကြည့်နိုင်ပြီး Process တွေကို ပိတ်ခြင်း၊ Priority ပြောင်းလဲခြင်း၊ ဆက်ဆပ်နေတဲ့ Service တွေကိုကြည့်ခြင်းများလုပ်နိုင်ပါတယ်။ Process တော်တော်များများကို ပိတ်နိုင်တယ်ဆိုပေမယ့် အရေးကြီး Window Process တွေကိုတော့ပိတ်လို့မရပါဘူး။ GUI လို့ခေါ်တဲ့ Windows မပါတဲ့ Program တွေ (တချို့ malware တွေ virus တွေကိုဒီမှာတွေရတတ်ပါတယ်။)
3.   တတိယ TAB ကတော့ Service ပါ။ Service tab မှာ Windows မှာလက်ရှိရှိနေတဲ့service  အာယလုံးကိုကြည့်နိုင်ပါတယ်။ Service တွေအပိတ်အဖွင့်လုပ်ချင်ရင်တော့ Admin Privileged လိုပါမယ်။ (Service တစ်ခုကိုပိတ်တဲ့အခါ သူ့ကိုမှီခိုနေတဲ့ dependence service မရှိမှသာပိတ်လို့ရပါတယ်။)
4. Performance Tab မှာတော့ စက်ရဲ့ CPU, RAM, Hard-disk စတဲ့ Major Hardware တွေရဲ့ အလုပ်လုပ်နေတဲ့အခြေအနေကို Graph နဲ့တစ်ကွပြပေးပါတယ်။ အဲဒီမှာ RAM အခြေအနေ၊ Page File အနေအထား စတာတွေပါလေ့လာနိုင်ပါတယ်။ CPU, RAM အသုံးပြုမှုရာခိုင်နှုန်း အရမ်းများနေရင် စက်လေးလာမှာဖြစ်ပါတယ်၊ တကယ်လို့ တစ်ခုခုက 100% နားကပ်နေရင် စက် Hang တဲ့အထိဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
5. Networking Tab မှာတော့လက်ရှိချိတ်စက်ထားတဲ့ Network ကော မချိတ်စက်ထားတဲ့ Network တွေကောပြမှာဖြစ်ပြီး လက်ရှိအသုံးပြုနေတဲ့ Bandwidth ပမာဏကိုပါ Graphic နဲ့ Monitor လုပ်နိုင်ပါတယ်။
6. နောက်ဆုံး User Tab မှာတော့ Computer ကို Login ဝင်ထားသမျှ user တွေကိုကြည့်နိုင်ပြီး disconnect လုပ်ခြင်း user switch လုပ်ခြင်းများပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။

အဲဒါတွေအပြင် File Menu မှ New Task ကိုခေါ်ပြီး Program တွေကိုဖွင့်နိုင်ပါသေးတယ်။ အသုံးပြုပုံကတော့ Run box လိုပါပဲ။

အဲဒီတော့အားလုံပြန်ခြုံပြောရရင်

• Program/Process/Service များကိုစစ်ဆေးနိုင်ခြင်း၊ ပိတ်နိုင်ခြင်း၊
• Run-box ကဲ့သို့ New Task ခေါ်နိုင်ခြင်း၊
• သံသယရှိသော malware, adware, virus အချို့ကိုရှာနိုင်ခြင်း ပိတ်နိုင်ခြင်း။
• စက်ရဲ့ CPU, RAM, Hard disk, Network အသုံးပြုနေမှုအနေအထား မည်သည့် Program ကမည်မျှသုံးနေသည်ကိုစစ်ဆေးနိုင်ခြင်း။ စက်လေးခြင်း စက် Hang ခြင်းများအတွက် အကြောင်းရင်သိရှိနိုင်ခြင်း။ စသည်တို့ကိုပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။

အခြားအချက်အလက်များ။

• Window 10 တွင် Task Manager ရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်များသိသိသာသာပိုကောင်းလာပါတယ်။
  Desktop/Explorer error တက်ပြီးပိတ်သွားရင် New Task မှ Explorer လို့ရိုက်ပြီးပြန် run ပေးနိုင်ပါတယ်။
• အချို့သော virus များက သူ့တို့ကိုလွယ်လွယ်သတိမမူမိစေရန် Task Manager ကို Disable လုပ်တတ်ကြပါသည်။ (Task Manager ကရုပ်တစ်ရက် ခေါ်မရဘဲ Disable ပြနေရင် virus ဝင်တာဖြစ်နိုင်တယ်လို့သံသယရှိရပါမယ်။)
• Task Manager Window ဘောင်ကို Double Click နှိပ်ပြီး Menu ဖျောက်ခြင်းဖော်ခြင်း ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။ (Monitor လုပ်ချင်တဲ့အခါအသုံးဝင်ပါတယ်)
• Task Manager ဖွင့်ထားရင် System Tray မှာ CPU usage ကို graph နဲ့ပြပါတယ်။
• Monitor လုပ်လိုပါက Task Manager ကို Always on Top လုပ်ထားခြင်းဖြင့် အခြားအလုပ်များလုပ်နေစဉ် Task Manager ကိုအမြဲစောင့်ကြည့်နိုင်ပါတယ်။ (mini view mode နဲ့တွဲသုံးရင်ပိုကောင်းပါတယ်။)

ကွန်ပြူတာလေးခြင်း

  ကွန်ပြူတာတစ်လုံးက ပုံမှန်သုံးနေတာထက် သိသိသာသာပိုလေးလာပြီဆိုရင်တော့ ဘာကြောင့်ဖြစ်ရတယ်ဆိုတာကိုလေ့လာဖို့လိုလာပါပြီ။  စက်တစ်လုံးလေးရတဲ့အကြောင်းအရင်းတွေထဲမှာ Hardware ပိုင်းဆိုင်ရာပြဿနာနဲ့ Software ပိုင်းဆိုင်ရာပြဿနာ အမျိုးမျိုးရှိတတ်ပါတယ်။

ပထမဆုံးမိမိစက်အချက်အလက်တွေကို စစ်ဆေးပါ။

  စက်လေးလာပြီဆို ပထမဆုံးစစ်ဆေးရမှာက CPU, RAM နဲ့ Hard-disk Usage ပါ။ အဲဒါတွေစစ်ဆေးဖို့ပထမဆုံး လက်ရှိသုံးနေတဲ့ Program တွေအားလုံးကိုပိတ်ထားသင့်ပါတယ်။ (ဖြစ်နိုင်ရင် Restart ချပြီး မှစစ်ဆေးတာပိုကောင်းပါတယ်။) အလွယ်ဆုံးနည်းကတော့ Task Manager ကနေကြည့်တာပါ။ ပိုမိုအသေးစိတ်သိရှိလိုရင်တော့ Resources Monitor ကနေကြည့်ရှုနိုင်ပါတယ်။

ဘာ Program မှမဖွင့်ထားတဲ့အချိန်မှာ CPU နဲ့ HDD Usage က 0 နားကပ်နေသင့်တာဖြစ်ပြီး၊ RAM ကတော့ 1GB ဝန်းကျင် used ဖြစ်နေနိုင်ပါတယ်။ (Window, 32bit/64bit, Onboard/Dedicated Graphic, Startup Program and Service စတာတွေပေါ်မူတည်ပြီး 500MB မှ 1.5GB ဝန်းကျင်အထိဖြစ်နိုင်ပါတယ်။) အဲဒီပမာဏထက်သိသိသာသာများနေရင်တော့ ဘယ် Process က အသုံးပြုနေတာလဲဆိုတာကို စစ်ဆေးရပါမယ်။ အဲလိုစစ်ဆေးဖို့လဲ Task Manager က Process Tab နဲ့ Service Tab ကအသုံးဝင်ပါတယ်။

Task Manager အသံုးျပဳပံုကိုေလ့လာရန္ဒီ Post ကိုဖတ္ပါ။

ဘာတွေလုပ်ကြည့်သင့်သလဲ။

အထက်က စစ်ဆေးတဲ့ထဲမှာ ပြသနာဖြစ်စေတဲ့ Process/ Software တွေတွေ့တယ်ဆို သပ်ဆိုင်ရာ Software/ Service တွေကို Uninstall လုပ်ပြစ်တာကသာအကောင်းဆုံးဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ တကယ်လို့ ရှာမတွေ့ဘူး သို့ အဲလောက်နဲ့မပြေလည်ဘူးဆိုရင်အောက်ပါ လုပ်ငန်းစဥ်တွေကို ဆောင်ရွက်ကြည့်နိုင်ပါတယ်။

Software ပိုင်းဆိုင်ရာပြသနာများရှင်းခြင်း (အခြေခံအဆင့်)

Uninstall Unnecessary Programs

Control Panel ထဲက Add or Remove Programs ကိုအသုံးပြုပြီး အသုံးမလိုတော့တဲ့ Software တွေကို uninstall ပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။

Remove unnecessary startup programs

Startup Program တွေဟာစက်လေးစေတဲ့အဓိကအကြောင်းတစ်ခုဖြစ်လို့ မလိုတာမှန်သမျှဖြုတ်ထားဖို့လိုပါတယ်။ အဲဒီအတွက်တော့ System Tray ထဲမှာရှိတဲ့ Program တစ်ခုချင်းစီအလိုက်လိုက်ပြီး Auto Startup ပိတ်လို့ရသလို၊ MSCONFIG (Run box မှာ MSCONFIG လို့ရိုက်ပြီး Enter ခေါက်ပါ) မှလဲ Startup တွေကိုစစ်ဆေးပိတ်နိုင်ပါတယ်။

Update Window and Programs

Windows နဲ့ Program တွေအများစုက မကြာခဏဆိုသလို Update တွေပေးလေ့ရှိပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ Software တွေအားလုံးဟာ perfect မဟုတ်ဘဲ Bug လို့ခေါ်တဲ့ ပြဿနာလေးတွေ လုံချုံရေးဆိုင်ရာအားနဲချက်တွေရှိနေပြီး အသစ်အသစ်တွေရတဲ့အားနဲချက် ပြဿနာလေးတွေကို ဖြေရှင်းပေးဖို့ Update ထုတ်ပေးရတာပါ။ ဒါကြောင့် တစ်ချို့ Program တွေဟာ update လုပ်ပြီးမှ Performance ပိုကောင်းလာတတ်ပါတယ်။ တစ်ချို့ Outdated Software တွေကလဲ မလိုအပ်ဘဲ စက်ကိုပိုလေးစေလို့ Update ပြုလုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။

Check for Virus

  Virus နဲ့ အခြား Malicious Software တွေက အသုံးပြုနေသူတွေသတိမထားမိဘဲ နောက်ကွယ်မှာပြသနာတွေပေးနေတတ်တာမို့ Antivirus ကောင်းကောင်းတစ်ခုရှိဖို့နဲ့ ၄င်းရဲ့ Virus Definition ကိုအမြဲ update ဖြစ်နေအောင်လုပ်ဖို့ကလဲအရမ်းအရေးကြီးပါတယ်။ အားတဲ့အချိန်တွေမှာလဲ Full Scan ပြုလုပ်ပေးခြင်းဖြင့် လုံခြုံရေးပိုကောင်းလာနိုင်ပါတယ်။

Software ပိုင်းဆိုင်ရာပြသနာများရှင်းခြင်း (အဆင်မြင့်)

Page File ကိုစစ်ဆေးခြင်း

  Page File က Physical Memory မလောက်တဲ့အခါမှာအသုံးပြုရတဲ့ Virtual Memory ဖြစ်တဲ့အတွက် Page File Setting မမှန်ကန်ရင်လဲစက်လေးနိုင်ပါတယ်။ အကောင်းဆုံးကတော့ System Managed အနေနဲ့ထားတာဖြစ်ပြီတော့၊ Page File ကို အမြန်ဆုံး Partition/HDD ပေါ်မှာထားသင့်ပါတယ်။ တခါတစ်ရန် Page File က Fragment ဖြစ်နေရင်၊ Page File ကို Defragment လုပ်ပေးနိုင်တဲ့ Tool ကိုသုံးသင့်ပါတယ်။

HDD ကိုစစ်ဆေးခြင်း

  HDD နဲ့ပါတ်သတ်လို့ကတော HDD ရဲ့ Temperature, Free Space, Fragmentation စတာတွေထည့်စဉ်းစားရပါမယ်။ HDD Error ရှိမရှိကိုလဲ Disk Check (Scan for bad sector) လုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။ ပြီးရင် HDD ရဲ့ Health ကိုစစ်ဆေးနိုင်ဖို့လဲ 3rd Party Software တွေ (E.g. CrystalDiskMark) သုံးပြီးလုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။ Free Space နဲနေရင် Disk Clean Up လုပ်တာ၊ Media File တွေကို အခြား Drive ကိုရွေ့တာ၊ မလိုတဲ့ Program တွေ၊ Feature တွေ၊  (E.g. Page-file, Hibernation File, etc..) ဖြုတ်တာစတဲ့ Manual Clean Up လုပ်တာတွေလုပ်သင့်ပါတယ်။ De-fragmentation ကိုလို Schedule လုပ်ပြီး ပုံမှန်ဆောင်ရွက်သင့်ပါတယ်။

Registry ကိုရှင်းခြင်း

  Registry ကိုရှင်းဖို့ကတော့ 3rd Party Software တစ်ခုခုသုံးရပါမယ် (E.g CCleaner)

Window File System Check

  System File Checker ကိုသုံးပြီး Window File တွေရဲ့ integrity ကိုစစ်ဆေးနိုင်ပါတယ်။ ပြုလုပ်ဖို့အတွက်ကတော့ Command Line ကနေ sfc /scannow လို့ နှိပ်ပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။

 Disable Unnecessary Services

ဒီအဆင့်ကပိုပြီးအန္တရာယ်များပါတယ်၊ Service တစ်ခုချင်းဆီရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေကိုနားလည်ထားမှသာလုပ်သင့်ပါတယ်။

Hardware ပိုင်းဆိုင်ရာပြဿနာများရှင်းခြင်း

Hardware ပိုင်းကတော့ ပြဿနာတပ်လာရင် ပြင်ရအသစ်လဲရတာများပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မကြာခဏ ဖုန်၊ အမှန်၊ အကောင် စတာတွေဝင်မဝင် သန့်ရှင်းရေးလုပ်ပေးတာ၊ CPU Temp ကို Monitor လုပ်ပြီး လိုအပ်ရင် ပိတ်ပေးတာ၊ အနားပေးတာ၊ ဒါမှမဟုတ် Cooling ပိုကောင်းအောင်းပြုပြင်သင့်တာပြုပြင်ရပါမယ်။ HDD ကို SSD အမျိုးအစားမဟုတ်သေးရင် ပြောင်းတာ၊ သို့ ထပ်ထည့်တာကလဲ စက်ကိုသိသိသာသာမြန်စေမှာပါ။

RAM ထပ်တို့ဖို့လိုရင်တိုးတာက ဈေးအသက်သာဆုံးနဲ့ Upgrade လုပ်ရအလွယ်ဆုံးလဲဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

Onboard Graphic သုံးနေရင်တော့ Dedicated Graphic Card ထပ်ပေါင်းပေးတာကလဲ CPU နဲ့ RAM ကို ပိုပြီး workload လျှော့ပေးရာရောက်ပါမယ်။

အခြားစဉ်းစားရန်

•  System Restore လုပ်ခြင်း

System Restore လုပ်ခြင်း ကို လတ်တလော Software ပိုင်းဆိုင်ရာပြဿနာများရှိတယ်လို့ယူဆရင် ပြုလုပ်ရန်စဉ်းစားသင့်ပါတယ်။

•  Window အသစ်တင်ခြင်း သို့ Reset ပြုလုပ်ခြင်း

 System Restore နဲ့အဆင်မပြေရင်ဒါမှမဟုတ် Error များလွန်းနေရင် Window အသစ်တင်မလားဆိုတာစဉ်းစားသင့်ပါတယ်။ (Window 8 နောက်ပိုင်းမှာတော့ Window အသစ်တင်မဲ့အစား System Reset လုပ်နိုင်ပါတယ်) လိုအပ်တဲ့ Software၊ Drivers, နဲ့ အခြား Data များကိုတော့ သေချာ Backup ပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။

  ဒီလောက်ဆိုရင်တော့ အကြမ်းအားဖြင့် နားလည်မယ်လို့ယူဆပါတယ်။ တစ်ခုခြင်းဆီရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေကို အသေးစိတ်သိရှိလိုရင်တော့ နောက်ပိုင်း Post တွေထပ်တင်ပေးသွားပါမယ်။ အဆင်ပြေချောမွေ့ကြပါစေ။

Run Box

Title : Run Box
Level : Basic
Important : Should Know


Run Box ဆိုတာဘာလဲ

Run Box ကသူ့နံမည်အတိုင်းပဲ Program တွေကို Run ဖွင့်ပေးတဲ့ Box တစ်ခုပါ။ ပုံမှန်ဆိုရင်တော့ User တွေက Mouse ကိုသုံးပြီး File, Folder, Shortcut တွေကိုဖွင့်ကြပေမယ့်၊ Run Box ကတော့ မိမိဖွင့်ချင်တဲ့ Program ကို စာရိုက်ပြီးဖွင့်ရတာမျိုးပါ။ ပြောရရင် Keyboard ကိုအဓိကသုံးတတ်တဲ့သူတွေ အသုံးများပါတယ်။

Run Box ကိုဘာလို့သုံးလဲ

တစ်ချို့ Program တွေ၊ File တွေကိုဖွင့်ချင်တဲ့အခါ Desktop ပေါ်မှာ Shortcut ရှိရင် ဖွင့်ရလွယ်ပေမယ့် မရှိရင် Explorer ကရှာဖွင့်ရတာထက် တစ်ခါတစ်လေ ကိုယ်ဖွင့်ချင်တဲ့အရာရဲ့က Run Box မှာစာသုံးလေးလုံးလောက်ရိုက်ရုံနဲ့ရတာမျိုးဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။
ဥပမာ၊ notepad, paint, calculator စတဲ့ Program တွေကို Start menu ကလိုက်ရှာရင်ကြာပေမယ့် Keyboard သုံးနေကြလူအတွက် စက္ကန့်ပိုင်းအတွင်းမှာဖွင့်ရလွယ်ပါတယ်။

Run Box ကိုဘယ်လိုခေါ်မလဲ

Start menu ကနေ Run ကိုခေါ်လို့ရပေမယ့်၊ Keyboard သုံးရမယ့် Program ဖြစ်သည့်အတူ Win+R ကိုနှိပ်ခေါ်တာပိုသဘာဝကျပါတယ်။

Run Box ကဘာတွေဖွင့်ပေးနိုင်မလဲ

Run Box ကနေ ဘယ် Program မဆိုဖွင့်လို့ရပေမယ့် အကြမ်းအားဖြင့် Full Path နဲ့ဖွင့်ရတာ၊ Full Path မလိုပဲဖွင့်ရတာ ၂မျိုးခွဲနိုင်ပါတယ်။ Run Box ကိုသုံးကြတဲ့သူအများစုက Full Path မလိုတဲ့ Program တွေဖွင့်ဖို့အတွက်သာ Run ကိုသုံးကြတာများပါတယ်။ notepad ကို Full Path နဲ့ဖွင့်မယ်ဆို "C://Windows/System32/notepad.exe" လို့ရိုက်ခေါ်ရမှာပါ။ ဒါပေမယ့် notepad က Full Path မလိုတဲ့အမျိုးအစားဖြစ်တဲ့အတွက် Run Box အတွင်းမှာ notepad လို့ရိုက်ပြီး Enter ခေါက်ရုံနဲ့ရပါတယ်။ ဘာကြောင့် Full Path မလိုတာလဲဆိုတော့ “C://Windows/System32” ဆိုတဲ့ Path က System Environment variable လို့ခေါ်တဲ့စာရင်းထဲကPath လို့ခေါ်တဲ့ List ထဲမှာပါပြီးဖြစ်လို့ပါ။(System Environment Variable အကြောင်းဖတ်ရန်)

Runbox မှ Full Path မလိုပဲဖွင့်နိုင်တဲ့ Program အချို့

Path (System Environment Variable) ထဲရှိတဲ့ Program များ

• calc – Calculator
• charmap – Character Map
• Control – Control Panel
• cmd - Command Prompt
• Dxdiag – Directx Diagnostic Utility
• Explorer – Window Explorer
• notepad – Notepad

Program အချို့ (install လုပ်ထားမှသာ)

• winword - Microsoft Word
• excel - Microsoft Excel
• powerpnt - Microsoft PowerPoint
• msaccess - Microsoft Access
• outlook - Microsoft Outlook
• ois - Microsoft Picture Manager
• winproj - Microsoft Project
• iexplorer - Internet Explorer
• firefox - Mozilla Firefox
• acrobat – Adobe Acrobat
• formdesigner- Adobe Designer
• acrodist - Adobe Distiller
• imageready - Adobe ImageReady
• photoshop - Adobe Photoshop

Command Line Utility များ (Need Addition Parameter)

• chkdsk
• sfc
• shutdown
• Ipconfig – IP configuration
• Defrag – Defragmentation tool
• Control Panal များ
• appwiz.cpl (Program and Features)
• desk.cpl (Screen Resolution)
• Firewall.cpl (Firewall)
• intl.cpl (Regional and Language)
• main.cpl (Mouse Setting)
• mmsys.cpl (Sound)
• ncpa.cpl (Network Connection)
• powercfg.cpl (Power Option)
• wscui.cpl(Action Center)

Management Consoles

• certmgr.msc - Certificate Manager
• ciadv.msc - Indexing Service
• compmgmt.msc - Computer management
• devmgmt.msc - Device Manager
• dfrg.msc – Defragment
• diskmgmt.msc - Disk Management
• fsmgmt.msc - Folder Sharing Management
• eventvwr.msc - Event Viewer
• gpedit.msc - Group Policy
• iis.msc - Internet Information Services
• lusrmgr.msc - Local Users and Groups
• mscorcfg.msc - Net configurations
• ntmsmgr.msc - Removable Storage
• perfmon.msc - Performance Manager
• secpol.msc - Local Security Policy
• services.msc - System Services
• wmimgmt.msc - Windows Management

Directory များ

• %temp% - Temporary Folder
• %appdata% - Application data folder of current user
• %Public% – “C:\users\public”
• %SystemRoot% – “C:\windows”

အထွေထွေ သိမှတ်ဖွယ်

• Run Box က Command Prompt နဲ့အလုပ်လုပ်ပုံဆင်ပါတယ်။
• Virus အချို့က Runbox ကိုတိုက်ခိုက်တတ်ပါတယ်။
• သင်အသုံးများတဲ့ Program တွေကို Runbox မှာသုံးချင်ရင် Environment Variable က Path မှာ ဖြည့်ပေးနိုင်ပါတယ်။
• Window 7 နဲ့နောက်ပိုင်း Start Menu မှ Search box က Run Box နည်းတူတော်တော်များလုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။
• Task Manager မှ New Task ကလဲ Runbox လိုပါပဲ။
• Runbox မှာ သုံးတဲ့ Command တွေကို history အနေနဲ့သိမ်းထားလေ့ရှိပါတယထ်။
• History မကျန်ချင်တဲ့သူတွေနဲ့ အခြား အချို့တွေက Runbox အစားထိုး Portable Run Box App တွေသုံးကြပါတယ်။

File Extension အကြောင်းသိကောင်းစရာ

Window Computer စနစ်ကို အသုံးပြုသူများအနေနဲ့ မသိမဖြစ်သိထားသင့်တဲ့အရာတစ်ခုကတော့ File Extension အကြောင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။

File extension ဆိုတာဘာလဲ

File extension ဆိုတာဘာလဲဆိုတာကိုအကြမ်းအားဖြင့်ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ ဖိုင်တစ်ခုရဲ့အမျိုးအစားသတ်မှတ်ချက်လို့ပြောရမယ်ထင်တယ်။ (လူတွေမှာ ဦး မောင် ဒေါ် မ စသဖြင့်နံမည်မှာတပ်ခေါ်သလိုပါပဲ) File တစ်ခုနဲ့နံမည်အပြည့်အစုံမှာ အစိတ်အပိုင်း ၂ခုပါပါတယ်၊ အဲဒါကတော့ File Title နဲ့ Extension ပါ။ ဥပမာ music1.mp3, photo333.jpg စသဖြင့်ရှိရာမှာ "." ရဲ့အရှေ့က music1 တို့ photo333 တို့ဆိုတာက File Title ဖြစ်ပြီး နောက်က mp3 တို့ jpg တို့က File Extension ဖြစ်ပါတယ်။ Extension ကို File Name အစအဆုံးမှာပါတဲ့ နောက်ဆုံး dot "." ရဲ့နောက်ကစာလုံးကိုယူပါတယ်။ အများအားဖြင့် Extension တွေက စာလုံး ၃လုံးသို့ ၄လုံးရှိတတ်ပါတယ်။

File Extension ကဘာကြောင့်အရေးကြီးတာလဲ

Window စနစ်မှာ File တစ်ခုကိုဖွင့်လိုက်တဲ့အခါမှာ Computer စနစ်က အဲဒီဖိုင်ရဲ့ extension ကိုအရင်ကြည့်ပါတယ်။ ပြီးမှ အဲဒီ Extension အမျိုးအစားကိုဖွင့်ဖို့သတ်မှတ်ထားတဲ့ Program ကိုဖွင့်ပေးပြီး အဲဒီ Program ကိုအစောကဖွင့်လိုက်တဲ့ File ကိုဆက်လက်လုပ်ဆောင်ဖို့ညွှန်ကြားပါတယ်။ ဥပမာ myfile.txt ဆိုတဲ့ဖိုင်ကိုဖွင့်ရင် computer က txt အမျိုးအစား Extension ကိုဖွင့်ဖို့သတ်မှတ်ထားတဲ့ Program (အများအားဖြင့် notepad) ကိုသုံးပြီးဖွင့်ပေးပါတယ်။ mp3 ဖိုင်တစ်ခုခုကိုဖွင့်ရင်တော့ Media Player တစ်ခုခုကိုသုံးဖွင့်ပေးပါတယ်။ (ဘယ် extension အတွက် ဘယ် Program ကိုသုံးရမယ်ဆိုတာကို Registry လို့ခေါ်တဲ့နေရာမှာမှတ်ထားပါတယ်။) များသောအားဖြင့် Window မှာအသင့်ပါပြီးသား Program တွေ (notepad, paint, window media player, etc.. ) ကသူတို့ဖွင့်နိုင်တဲ့ extension တွေကို တခါထဲ registry မှာစာရင်းသွင်းထားပါတယ်။ အလားတူပဲ အချို့ Program တွေက Install လုပ်လိုက်တဲ့အချိန်မှာ သူတို့ဖွင့်နိုင်တဲ့ extension တွေကို registry မှာစာရင်းသွင်းလိုက်ပါတယ်။ တခါတစ်လေမှာတော့ Program Setting ထဲမှာ ဘယ် ext တွေကိုဖွင့်စေချင်လဲဆိုတာ User အနေနဲ့ရွေးနိုင်ပါတယ်။ extension ၁မျိုးကိုတစ်ခါတစ်လေမှာ ဖွင့်နိုင်တဲ့ Program ၃ မျိုးရှိပေမယ့် နောက်ဆုံး register လုပ်တဲ့ Program နဲ့သာဖွင့်ပေးပါတယ်။ Register လုပ်ထားတဲ့ Program လုံးဝမရှိဘူးဆိုရင်တော့ အဲဒီ Extension မျိုးကိုဖွင့်ရင် ဘယ် Program နဲ့ဖွင့်မလဲဆိုပြီးမေးတဲ့ Box ပေါ်လာမှာပါ။

အဲဒီတော့ Extension တစ်ခုကို တစ်က်တမ်းဖွင့်မပေးနိုင်တဲ့ Program တစ်ခုနဲ့ registered လုပ်ထားမိမယ်ဆိုရင် ဖွင့်လိုက်တဲ့အခါ အဲဒီ Program ကပွင့်လာပေမယ့် ဖိုင်ကိုဖွင့်မပေးနိုင်ဖြစ်မှာပါ။

File Extension များကို မြင်ရအောင်ပြုလုပ်ခြင်း

ပုံမှန်အားဖြင့် Window မှာ ဖွင့်ဖို့ Program တစ်ခုခုသတ်မှတ်ပြီးသား (Association လုပ်ပြီးသား) Extension တွေကို Known File Types အဖြစ်သတ်မှတ်ပြီး အဲဒီ ဖိုင်တွေရဲ့ File Name ကိုဖေါ်ပြတဲ့အခါမှာ Extension ကိုဖျောက်ထားပြီးမဖေါ်ပြပါဘူး။ အဲဒါကြောင့်တကယ်တမ်း File Extension ကိုသိချင်တဲ့အခါမှာ အဲဒီ File ရဲ့ Property ကိုဝင်ကြည့်ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် Extension တွေကိုအမြဲပြပေးစေချင်တယ်ဆိုရင်တော့ Folder Option လို့ခေါ်တဲ့နေရာမှာ ဝင်ပြင်နိုင်ပါတယ်။

Folder Option နှင့်ပါတ်သတ်ပြီးအသေးစိတ်ဖတ်ရန်ဒီကို Click ပါ။

File Extension အချို့အကြောင်း

File Extension တွေကအများကြီးရှိတဲ့အပြင် အချို့ Extension များမှာ နံမည်တူဖြစ်နေတတ်တာ သတိရှိဖို့လိုပါတယ်။ နောက်ပြီး Extension တွေက အလွယ်တကူ Rename လုပ်ပြီးပြောင်းနိုင်တဲ့အတွက် အမြဲမှန်မယ်လို့ယူဆထားလို့မရပါဘူး။

Extension တွေထဲမှာမှ အရေးအကြီးဆုံး အမျိုးအစားကတော့ Executable လို့ခေါ်တဲ့အမျိုးအစားပါ။ အဲဒီအမျိုးအစားက တခြား extension တွေနဲ့မတူပဲ သူ့ကိုဖွင့်ဖို့ အခြားProgram ကိုမသုံးပါဘူး ဘာလို့လဲဆိုတော့ သူကိုယ်တိုင်က Program ဖြစ်နေလို့ပါ။ အဲဒီထဲမှာအဓိက extension ကတော့ .exe ဖြစ်ပါတယ်။ .exe အပြင် အခြား executable အုပ်စုဝင်တဲ့ extension တွေကတော့ .com, .bat, .batch (Command Line Executable) .jar (Java Application) .hta (Html App) .js, .vbs (Script) နဲ့ အခြား အမျိုးအစားအများကြီးရှိပါတယ်။ ဒီအမျိုးအစားတွေက သူတို့ကို Run ဖို့ အခြား App တွေပေါ်မှီခိုနေရသေးသော်လဲ သူတို့ကိုယ်တိုင်က Program တစ်ခုလိုလုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့အတွက် ဒီအုပ်စုထဲဝင်သွားပါတယ်။ ဒီအုပ်စုကဘာအတွက်အရေးကြီးလဲဆိုရင် သူတို့ကိုဖွင့်လိုက်တာနဲ့ သူတို့ကိုလုပ်ဖို့ညွှန်ကြားထားတတွေကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမှာမို့ မိမိဖွင့်မယ့် executable ရဲ့ရည်ရွယ်ချက်ကိုသိထားဖို့လိုပါတယ်မဟုတ်ရင်မလိုလားတာတွေဖြစ်လာနိုင်လို့ပါ။ အထူးသဖြင့် script ဖိုင်တွေက user ကိုဘာမှထပ်မမေးဘဲလုပ်စရာရှိတာတွေလုပ်တတ်ပါတယ်။ ဥပမာ ဖိုင်တွေဖျက်တာ၊ setting ပြောင်းတာ စသဖြင့်ပါ။ virus တွေ malware တွေကလဲ executable ဖိုင်အမျိုးအစားအနေနဲ့လာတာများပါတယ်။

နောက်ထူးခြားတဲ့ extension က .lnk ပါ။ သူကတော့ shortcut အမျိုးအစားပါ။ သူ့မှလဲ တွဲတဲ့ program သပ်သပ်မထားပါဘူး။ (notepad နဲ့တော့ဖွင့်ကြည့်လို့ရတယ်) သူက shortcut ဆိုတဲ့အတိုင်း ဖိုင်အစစ်လဲမဟုတ်ပါဘူး။ သူကိုဖွင့်ရင် သူ့ရဲ့ မူရင်းဖိုင်ကိုဖွင့်ဖို့သာဆကညွှန်ကြားတာမို့ မူရင်းဖိုင်ရဲ့ extension အတိုင်းသာဆက်အလုပ်လုက်ပါတယ်။ Shortcut နဲ့မူရင်ဖိုင်ခွဲခြားဖို့အတွက် Shortcut မှာ မျှားပုံလေးထည့်ပေးထားပါတယ်။

အဲဒီ Executable ဖိုင်တွေနဲ့၊ Shortcut ဖိုင်တွေရဲ့ Association တွေလွဲမှားနေမယ်ဆိုရင်တော့ ပြုပြင်ရတာအနဲငယ်ပိုခက်ပါတယ်။ အဲလိုအခြေအနေမျိုးဖြစ်ရင်တော့ ဖြေရှင်းနည်းကို ဒီမှာဝင်ဖတ်ပါ။

အခြား Extension များ။
Photo : .jpg, .jpeg, .gif, .png, .bmp, .ico, .tiff, etc...
Audio : mp2, mp3, wav, midi, .wma
Video : mpg, mpeg, mp4, avi, mkv, 3gp, wmv, rm, flv, etc...
Text : .txt, rtf, doc, docx

Compress : zip, rar, 7z, iso, etc...

 File Extension များကို Program သတ်မှတ်ပေးခြင်း

အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် Extension တစ်ခုဟာ လွဲမှားတဲ့ Program နဲ့ registry လုပ်ထားတာ၊ ဒါမှမဟုတ် register လုပ်ထားတာမရှိတာ၊ ဒါမှမဟုတ် မိမိစိတ်ကြိုက် Program တစ်ခုနဲ့ပြောင်းဖွင့်ချင်တဲ့အခါ၊ File Association လုပ်ပေးဖို့လိုပါတယ်။ အဲလိုလုပ်ဖို့အတွက်နည်းအမျိုးအမျိုးရှိတဲ့အနက် အချို့ကိုရေးပြပါမယ်။

• ပထမနည်းကတော့ Window မှာပါတဲ့ Default Program ကိုသုံးခြင်းပါ။ Start Menu မှ Default Programs ကိုရွေးပြီး မင်း window ပေါ်လာပြီဆိုရင်အဲဒီမှာ Program အလိုက် တွဲလိုတဲ့ extension များကိုသတ်မှတ်ခြင်း သို့ Extension အလိုက် ဖွင့်လိုတဲ့ Program ကိုရွေးချယ်ခြင်းစသဖြင့်ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။

• နောက်တစ်နည်းကတော့ File တစ်ခုကို Right Click နှိပ်ပြီး Open With မှ Choose Default Program ကိုနှိပ်ပါ။ ပြီးရင်အမြဲဖွင့်ချင်တဲ့ Program ကိုရွေးပြီး "Always use the selected program to open this kind of file" ကိုအမှန်ချစ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
• အလားတူပဲ File တစ်ခုကို right click မှ Property ကိုဖွင့်ပြီး Open With  နေရာမှာစိတ်ကြိုက် Program နဲ့ပြောင်းပေးနိုင်ပါတယ်။

တစ်ခုသတိထားရမှာက extension နဲ့ Program ကိုမအပ်စပ်တာရွေးရင် လုံဝဖွင့်မရခြင်း၊ မှာယွင်းစွာပြုမူခြင်းများဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
File Extension များနဲ့ပါတ်သတ်ပြီးလုပ်ဆောင်ချက်များနဲ့၊ အထူးမှတ်သားရန်များကိုလေ့လာရန်ဒီကိုနှိပ်ပါ။


Window 7 Myanmar Font Setting

Window 7 တြင္ Myanmar Font ျမင္ရေအာင္ျပင္ဆင္ျခင္း

Window 7 မှာ File တွေ Folder တွေကိုမြန်မာလိုနံမည်ပေးလို့ရအောင်(မြင်ရအောင်) Advance color and Appearance လို့ခေါ်တဲ့နေရာမှာဝင်ပြင်ရပါတယ်။ အဲဒီလိုပြင်ဖို့အတွက် ပထမဆုံး မိမိအသုံးပြုလိုတဲ့ Font ကို Install လုပ်ပြီးဖြစ်ရပါမယ်။ Myanmar Font မရှိသေးဘူးဆိုရင်တော့ "Installing Myanmar Font in Window7" ကိုအရင်ဖတ်ပါ။

Myanmar Font ရှိပြီးသားဆိုရင်တော့ ပထမဆုံး Desktop ပေါ်ရှိနေရာလွတ်တစ်နေရာတွင် Right Click နှိပ်ပြီး Personalize ကိုနှိပ်ပါ။ (သို့မဟုတ် Start Menu > Control Panel မှ Personalize ကိုဝင်ပါ။)အဲဒီအခါမှာ Window Color and Appearance ဆိုပြီး Window တစ်ခုပေါ်လာပါမယ်။ အဲဒီ Window ရဲ့အောက်ဆုံးနားက Advanced Appearance Setting ဆိုတာကို ထပ် Click ပေးရပါမယ်။

အဲဒီအခါမှာမှနောက်ထပ် Window Color and Appearance (Advance) Box ထပ်ကျလာပါမယ်။ အဲဒီမှာ Item ဆိုတဲ့ခေါင်းစဉ်အောက်က Drop Down Box ထဲမှာ Icon ဆိုတာကိုရှာပြီးရွေးပေးရပါမယ်။ Icon ကိုရွေးပြီးရင်တော့ အဲဒီအောက်က Font ဆိုတဲ့ Drop Down Box ထဲမှာကိုပြောင်းချင်တဲ့ Font ကိုရွေးပေးရပါမယ်။ (ဥပမာ Zawgyi1) (File Name တွေကို Zawgyi နဲ့ရေးထားရင် Font မှာလဲ Zawgyi ဖြစ်မှ အမှန်အတိုင်းဖြစ်မှာပါ။ File Name က Myanmar3 ဖြစ်ရင် Font ကိုလဲ Myanmar3 ရွေးပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။) (*တစ်ခုသတိထားစေချင်တာတော့ မိမိပြောင်းလိုက်တဲ့ Font က Unicode အမျိုးအစား Font ဖြစ်သင့်ပါတယ်။ Win Font လိုဖေါင့်မျိုးကိုပြောင်းမိရင် မြန်မာလိုပေါ်ပေမဲ့ English စာတွေအကုန်လွဲကုန်နိုင်ပါတယ်။) ပြီးရင်တော့ OK ကိုနှိပ်ပြီးပြန်ထွက်လိုက်တာနဲ့ File, Folder နံမည်တွေမှာမြန်မာလိုရေးထားတာတွေက အတုံးလေးတွေမဖြစ်တော့ဘဲ မြန်မာလိုမြင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

Extra

အထက်ကပြောင်းလဲမှုက Desktop, Explorer စတဲ့နေရာတွေမှာပြောင်းပေးတာဖြစ်တဲ့အပြင် System Font အတိုင်းသုံးတဲ့ Program တွေအတွက်ပါအကြုံးဝင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အချို့ Program တွေက System Font အတိုင်းမဟုတ်ဘဲ ကိုယ်ပိုင် Font တွေသတ်မှတ်ထားတာရှိပါတယ်။ အဲလို Program တွေအတွက်တော့ တခါထဲပြောင်းပြီးသားဖြစ်မှာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ အဲလို Program တွေအများစုမှာလဲ ၎င်းတို့ရဲ့ Setting/Option များအတွင်းမှာ Font ပြောင်းလို့ရအောင်း Setting ထည့်ပေးထားတတ်ပါတယ်။ အဲဒီမှာ ဝင်ပြောင်းပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာအချို့ကိုပြောပြပါမယ်။

Notepad

Notepad မှာ မြန်မာလိုရိုက်ဖို့အတွက်ဆိုရင် Notepad Program ရဲ့ Format Menu မှ Font ကိုရွေးပေးပါ။ အဲဒီမှာမှ Zawgyi-one သို့မဟုတ်မိမိသုံးချင်တဲ့ Font ကိုပြောင်းပေးနိုင်ပါတယ်။ တစ်ခုသိထားသင့်တာက Zawgyi-one နဲ့ရေးထားတဲ့ ဖိုင်တတွေကို Save လုပ်တဲ့အခါ Encoding စနစ်ကို UTF-8 နဲ့ Save လုပ်မှရပါတယ်။

Firefox

Firefox မှာ မြန်မာလိုမြင်ရဖို့အတွက်ဆိုရင် Firefox ရဲ့ Setting မှ Option ကိုဝင်ပါ။ အဲဒီထဲကမှ Language and Appearance ခေါင်းစဉ်အောက်က Default Font မှာ ပြောင်းပေးနိုင်ပါတယ်။

ဒီလောက်ဆိုရင်တော့ အခြား Program တွေမှာလဲမိမိတို့ဘာသာပြောင်းနိုင်လိမ့်မယ်လို့မျှော်လင့်ပါတယ်။ ကံမကောင်းစွာနဲ့ပဲအချို့သော Program တွေက Unicode ကို Support မလုပ်ခြင်း User စိတ်ကြိုက် Font ပြောင်းဖို့ Option မပါခြင်းစသဖြင့်ကြုံရတတ်ပါတယ်။